Μουσική

30/01/2021

Η Μαρίζα Ρίζου το 2016 κυκλοφόρησε τον δίσκο «Μεγάλη Γιορτή». Σε αυτό συμπεριέλαβε το κομμάτι «Ζητάτε Να Σας Πω» με συμμετοχή του πιανίστα Μάρκου Χαϊδεμένου. Με αφορμή αυτό, θα ανατρέξω σε μία ιστορία σε σχέση με έναν καλλιτέχνη του προηγούμενου αιώνα, τον Αττίκ.

Ο Αττίκ(καλλιτεχνικό ψευδώνυμο) κατά κόσμον Κλεών Τριανταφύλλου ήταν τραγουδιστής και μουσικοσυνθέτης σε αυτό το κύμα καλλιτεχνών που εκπροσωπούσαν το ελαφρό τραγούδι το πρώτο μισό του 20 αιώνα μαζί με τους: Αντώνη Βώττη, Ιωσήφ Ριτσιάρδης κ.α. Ο Αττίκ όπως και άλλοι καλλιτέχνες της περιόδου αυτής(κυρίως προερχόμενοι από αστικές και εύπορες οικογένειες), αποτέλεσαν ένα δεύτερο μεγάλο μουσικό κύμα μετά την επτανησιακή σχολή κατά το τέλος του 19ου. Οι ίδιοι σπούδασαν μουσική στο εξωτερικό όπως και ο Αττίκ. Ο ίδιος, ξεκίνησε να σπουδάζει(σχολή πολιτικών και οικονομικών επιστημών)στο Παρίσι μετά την πρώτη επαφή με την Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετέπειτα, ξεκίνησε στην Γαλλία εξίσου-σπουδές στο πιάνο μαζί με τον ξάδερφο του.

Ας τα δούμε λίγο όμως από την αρχή. Ο Αττίκ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια. Στα παιδικά του χρόνια είχε την πρώτη του επαφή με την μουσική. Αργότερα, ήρθε στην Ελλάδα για σπουδές στα πρώτα χρόνια του 19ου. Το μέλλον για αυτόν όμως ήταν ανάμεσα σε πολλές Ευρωπαικές πόλεις αλλά κυρίως το Παρίσι στο οποίο πέρα από τις σπουδές συμμετείχε σε εκατοντάδες συνθέσεις και τραγούδια.

Πρώτη του γυναίκα ήταν η Γαλλοπολωνέζα Μαρί-Ελέν με την οποία απέκτησε και το μοναδικό παιδί του. Λίγο αργότερα, έρχεται η απώλεια της γυναίκας και του παιδιού του. Από εκεί και έπειτα η ζωή και η καριέρα αλλά και ένας έρωτας θα τον φέρει στην Ελλάδα. Λίγο αργότερα, θα παντρευτεί και θα χωρίσει μετέπειτα με την Μαρίκα Φιλιππίδου για την οποία γράφτηκε και το τραγούδι «Ζητάτε να σας πω» (1930). Η ίδια τον χώρισε για να παντρευτεί τον πατέρα της Μελίνας Μερκούρη. Ο τρίτος του γάμος έγινε με την Ρωσίδα χορεύτρια Σούρα. Με αυτήν έζησε μέχρι τον θάνατο του.

Γενικότερα και κατα την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Κλέων Τριανταφύλλου αποφάσισε να συνεχίσει αυτό το οποίο τον είχε απασχολήσει σε πλήρη βαθμό στο Παρίσι και αυτό δεν ήταν κάτι ΄άλλο από την μουσική. Σε αντίθεση με τον ξάδερφο του(που σπούδασε εξίσου και εκείνος μουσική στο Παρίσι), δεν ασχολήθηκε με την Νομική. Το 1930 ιδρύει και διατηρεί μέχρι και τον θάνατο του την «Μάνδρα του Αττίκ» στην οδό Αχαρνών. Αυτή, αποτελούσε ένα θίασο με ένα μεγάλο κράμα καλλιτεχνών. Ένα περιστατικό που συγκλόνισε την κοινή γνώμη την περίοδο εκείνη ήταν η επίθεση στον θίασο με αφορμή σατυρικά τραγούδια του Αττίκ με κατεύθυνση προς του φιλοβασιλικούς αλλά και ήδη είχε κάνει προγενέστερα κριτική στους Βενιζελικούς που αποσύρθηκαν απο τις εκλογές του 1935. Ενω έχει δεχθεί ήδη απειλητικά μηνύματα, ένα βράδυ κατα την διάρκεια μιας παράστασης, ενας σμηνίτης και ένα σύνολο παρακρατικών όρμησαν στον καλλιτέχνη, χτυπώντας τον εν ώρα προγράμματος.

Πηγή-Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος-Ψηφιοποιημένα αρχεία-Ριζοσπάστης ημ/ηνία: 27/7/1935

Λίγο πριν κλείσουμε το άρθρο αυτό, καθώς είναι δύσκολο να λεχθεί κάτι και να περιγράφει το έργο του αλλά και άλλες λεπτομέρειες σχετικά με το βίο του, σε αυτό που θα εστιάσω είναι η μια αφετηρία που αρμόζει σε μία  ιστορία πόνου που εκφράστηκε από τον ίδιο τον Αττίκ και ήταν αφορμή για αυτό το κείμενο. Αυτό, δεν είναι άλλο από το τραγούδι «Ζητάτε να σας πω». Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο Αττίκ χώρισε το 1914 με την Μαρίκα Φιλιππίδου η οποία υποστηρίζουν πολλοί(πλην της Πέλειας Τζαρτιλή-εγγονή του Αττίκ σε συνέντευξη στην εκπομπή «Ιχνηλάτες» από το αρχείο της ΕΡΤ) ότι ήταν ο μεγάλος έρωτας της ζωής του. Το εξαιρετικό και συνταρακτικό στο γεγονός, είναι σύμφωνα με αναφορές-ότι αρκετά χρόνια μετά τον χωρισμό τους, οι ίδιοι συναντήθηκαν στο μαγαζί του Αττίκ. Εκεί ποια όμως, η Μαρίκα Φιλιππίδου ήταν δίπλα στο πλευρό του Σταμάτη Μερκούρη. Η ιστορία και οι λοιποί αναφέρουν ότι βλέποντας τους, ο Αττίκ αναστατωμένος, πάει προς το καμαρίνι του και γράφει μέσα σε δέκα λεπτά το τραγούδι που σηματοδότησε την ιστορία αυτή. Μετα το τραγούδι αυτό, υποστηρίχθηκε ότι η Μαρίκα Φιλιππίδου δάκρυσε και ο Αττίκ αποσύρθηκε χωρίς να εμφανιστεί στην σκηνή ξανά το ίδιο βράδυ.

 

«Ζητάτε να σας πως» (1930)

Ζητάτε να σας πω

τον πρώτο μου σκοπό

τα περασμένα μου γινάτια

ζητάτε είδα μάτια

με σκίζετε κομμάτια

 

Σε μια παλιά πληγή

που ακόμα αιμορραγεί

μη μου γυρνάτε το μαχαίρι

αφού ο καθένας ξέρει

τι πόνο θα μου φέρει

 

Είναι πολύ σκληρό

να σου ζητούν να τραγουδήσεις

έναν παλιό σκοπό

που προσπαθείς να λησμονήσεις

 

Στο γλέντι σας αυτό

δε θα ‘τανε σωστό

αντί για άλλο πιοτό

να πιω εγώ φαρμάκι

μ’ ένα τέτοιο τραγουδάκι

 

Γελάτε ειρωνικά

και λέτε μυστικά

ίσως με κάποια καταφρόνια

μια και περάσαν χρόνια

εσύ τι κλαις αιώνια

 

Γιατί βαρυγκωμείς

δεν είδαμε και μεις

μια ομορφιά σ’ αυτή τη ζήση

δεν πήραμε απ’ τη φύση

καρδιά για ν’ αγαπήσει

 

Αχ, δεν είν’ οι καρδιές

όλες το ίδιο καμωμένες

ούτε κι οι ομορφιές

στον κόσμο δίκαια μοιρασμένες

 

Και μες στη συντροφιά

σε κάθε ρουφηξιά

ξεχνώ μιαν ομορφιά

που γέμιζε μεράκι

το παλιό μου τραγουδάκι

 


Πρόσφατα Άρθρα